Alzheimer, beyin hücrelerinin zaman içerisinde yok olmasına neden olan ve yaygın görülen bir demans türü olarak bilinir. Bir nevi nörolojik hastalık olan Alzheimer, aynı zamanda ilerleyicidir. Bilinen Alzheimer belirtileri, genellikle hafıza, düşünce ve davranış fonksiyonlarının azalması ile başlar. Yaşın ilerlemesi ile birlikte yaygınlaşan bu rahatsızlık, pek çok konuda kendini gösterebilir. Bunun yanı sıra, bu rahatsızlığın ilerlemesi uzun bir sürece de yayılır. Özellikle son yaşanan olayların unutulması belirgin Alzheimer belirtileri arasında yer alır.
Alzheimer Nedir?
Alzheimer, bireylerin birkaç yıl içerisinde gündelik ya da bireysel aktivitelerini tek başına yapmasına engel olan nörolojik bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık, sosyal davranış ve becerilerin zaman içerisinde olumsuz etkilenmesine de neden olur. Bu nörolojik hastalık nedeniyle bireyler, ikili ilişkileri ve dış dünyayla olan fiziksel ya da duygusal bağlantıları minimum seviyeye indirir.
Genellikle 65 yaş ve üzeri kişileri etkileyen bu hastalık, zaman zaman daha genç yaş grubu insanlarda da görülebilir. Bu nedenle sadece bir yaşlılık dönemi rahatsızlığı olarak nitelendirilmesi doğru olmaz.
Alzheimer Nedenleri Nelerdir?
Bir çeşit nörolojik rahatsızlık olarak değerlendirilen Alzheimer, ileri yaştaki kişilerde sıkça görülen bir durumdur. Kişilerin bu hastalıkla karşılaşmalarına neden olan etkenler; ailede benzeri bir hastalığın bulunması, ileri yaş, çeşitli kafa travmaları, Down sendromu, yetersiz fiziksel aktivite, uyku durumu bozuklukları, ya da yetersiz beslenmek şeklinde sıralanabilir. Alzheimer nedenleri bunlarla sınırlı olmasa da temelde bu şekilde gerçekleşir.
Mevcut rahatsızlığın kadın ve erkeklerde görülme sıklığına bakıldığında, kadınların erkeklere oranla daha sık karşılaştığı bilinir. Bu durum genellikle kadınların erkeklere göre daha uzun bir yaşam süresine sahip olmasına da bağlanabilir. Alzheimer belirtileri 65 yaş üstü kişilerde sıklıkla görülüyor olsa da genç yaştaki kişilerde yine kafa travması ya da benzeri durumlar yaşadığında benzer belirtiler baş gösterebilir.
Alzheimer Başlangıcı Nasıl Anlaşılır?
Alzheimer hastalığının ileri seviyeye taşınması, uzun yıllar içerisinde gerçekleşebilen bir durumdur. Bu nedenle zamanında ve doğru teşhislerin yapılması, başlangıcın anlaşılması, hastalar için hayati önem taşır. Alzheimer belirtileri hastalığın ilk dönemlerinde baskın bir şekilde gözlemlenemese de düzenli kontroller yapıldığı sürece anlaşılabilir.
Alzheimer başlangıcı belirtileri kapsamında, hastalığın anlaşılabilmesinin en doğru yöntemlerinden biri, uzman bir doktor ile görüşerek detaylı muayene olmaktır. Doktorların tedavi sürecinde kişilere yönelttikleri; kullanılan ilaçlar, sağlık geçmişi, davranışsal değişimler ya da günlük aktivitelerdeki değişimler gibi sorular Alzheimer başlangıcını teşhis etmek için oldukça önemlidir.
Doktorlar genellikle bu konuda, elektroansefalografi (EEG), pozitron yayınlayıcı (tomografi) ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi tıbbi taramalar gerçekleştirerek, sorunun temel nedenine iner. Bütün bu test ve taramalar sonucunda halen daha Alzheimer belirtileri ve şüphesi devam ediyorsa, bilişsel fonksiyonların çözümlenmesine dair testler sonucunda Alzheimer teşhisi yapılır. Bu bir nevi Alzheimer testi olarak da bilinir.
Alzheimer Belirtileri Nelerdir?
Mevcut rahatsızlığın kendini göstermeye başladığı bazı durumlar söz konusudur. Bunlar genellikle;
- Bilinç bulanıklığı,
- Kişilerin bulundukları ortama eskiye oranla daha az adapte olması,
- Kişilerin normal şartlarda çok iyi bildikleri yerlerde kaybolmaları,
- Konuşma problemlerinin yaşanması,
- Olağan dışı sinir hali ve saldırganlık,
- Anormal taleplerde bulunma,
- Çevreye karşı şüphelerde bulunma,
- Sanrı ve halüsinasyonlar,
- Özgüven ve motivasyon eksikliği,
- Günlük hayatta yardım almadan fiziksel aktivitelerde bulunamama,
- Depresyon ve kaygı bozukluğu şeklinde sıralanabilir.
Alzheimer belirtileri çoğu kişi tarafından hastalığın ilk zamanlarında ayırt edilemiyor olsa dahi, belirli bir süre sonra ciddi anlamda değişimlerin yaşanması, rahatsızlığın boyutunun artmasına neden olabilir. Alzheimer hastalığı kapsamında belirtilerin gözle görülür bir hale gelmeden önceki evreleri oldukça önemlidir.
Yukarıda yer alan belirtiler, genellikle hastalığın teşhis evresinde sıkça görülen durumlardır. Zaman içerisinde etkisinin artması ile kişiler, aile bireylerini tanımakta, yakın geçmişini hatırlamakta ve kendini bile tanımakta büyük oranda zorluk yaşar. Bu durum daha ileri boyut için geçerli olsa da kişilerin fiziksel olarak desteğe ihtiyaç duymasına sebep olur. Alzheimer evreleri, başlangıç, orta ve son evre olarak gruplandırılır.
Alzheimer Başlangıç Belirtileri
Alzheimer erken belirtileri, kişilerin genellikle bazı duygu durum bozukluklarıyla karşı karşıya kalmasıyla başlar. Hafif erken dönem olarak nitelendirilen başlangıç aşaması, hafif unutkanlık ile başlar. Aynı zamanda konsantrasyon ile ilgili de sorunların yaşanması mümkündür. Bu evrede kişiler, halen daha bağımsız bir yaşam sürdürebilir.
Fakat kişilerde zaman içerisinde gelişen, soyut düşüncelerde sorun yaşama, aynı soruları sorma, aşırı sinirlilik hali, ilgisizlik, konuşma esnasında yaşanan aksamalar ve unutkanlıklar, Alzheimer’ın başlangıç belirtileri arasında yer alır.
Alzheimer Orta Dönem Belirtileri
Alzheimer hastalığı ilerlerken, bireylerin bu durumun farkına varması sonucunda bir depresyon hali söz konusu olur. Hastanın sosyal çevresinde bulunan insanlar tarafından bazı olumsuzlukların fark edilmesi, hastalığın orta evrede olduğunun bir göstergesidir.
Bu evrede, önceki belirtilere ek olarak; ilaçların unutulması, çeşitli eşyaların kullanımında sorunlar yaşama, iletişimde problemlerin yaşanması, toplumsal kurallara karşı uyumsuzluk, giderek artan huzursuzluk hali, içe kapanma, öfke sorunları, sıkça karşılaşılan belirtilerdir. Bu evrede kişiler kısmen de olsa hala bağımsız yaşamaya devam edebilir.
Alzheimer Son Evre Belirtileri
Alzheimer son evre belirtileri, artık kişilerin bireysel olarak hareket edemediği belirtileri kapsar. Bunlar genel olarak;
- Ciddi konuşma kaybı,
- Uzun ve kısa süreli hafıza kaybı,
- Hareket etme güçlüğü,
- Normalin dışında kilo kaybı (yemek yeme alışkanlığının unutulmasından kaynaklı da olabilir),
- İdrar kaçırmak,
- İkinci veya üçüncü bir kişiden yardım almadan hareket edememek şeklinde sıralanabilir.
Alzheimer Evreleri Nelerdir?
Alzheimer evreleri, başlangıç, orta ve ileri düzeyden oluşur. Bu evreler, hastaların zaman içerisinde psikolojik ve fiziksel olarak kayıplar yaşamasını betimleyen evrelerdir.
İlk evrede kısa süreli yaşanan aksaklıklar, ikinci ve üçüncü evrede giderek şiddetlenir. Alzheimer son evre belirtileri, ilk evrelere göre çok daha fazladır. Zaman içerisinde kontrol edilemez bir duruma ulaşması sonucunda da tıbbi olarak tedavi sürecine başlanır.
Burada asıl önemli olan başlangıç seviyesinin saptanabilmesidir. Doğru ve zamanında teşhis yapmak, hastalar için kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle belli bir yaş aralığındaki kişilerin, düzenli olarak uzman bir doktorla görüşerek, genel muayeneye girmelerinde ve Alzheimer hastalığı konusunda bilinçlenmelerinde fayda vardır. Bu durum hastalığın kısa sürede teşhis edilmesine ve kişilerin buna hazırlanmasına da yardımcı olur.
Alzheimer Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?
Özellikle yaşlanma sürecinin bir parçası olarak nitelendirilen bu hastalıkta, doğru tedavi süreci için zamanında teşhis oldukça önemlidir. Teşhis için tek bir testten yararlanılmadığından dolayı Alzheimer belirtileri taşıdığını düşünen bireylerin uzun bir teşhis sürecine girmelerinde fayda vardır.
Hastalığın tedavisi ve tanısı için pek çok tıbbi yöntem kullanılır. İlk etapta nöroloji kliniğine başvurmak gerekir. Bundan sonraki süreçte, uzman doktorlar tarafından yapılan detaylı inceleme ve testler sonucunda teşhis konulabilir.
Alzheimer Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Alzheimer hastalığı tedavisi büyük oranda sağlanamaz çünkü tedavisi olmayan bir rahatsızlıktır. Hastalığın evrelerine göre uygulanan ilaç tedavisi ile hastaların anlama ve kavrama yetenekleri, davranışsal yetenekleri konusunda yaşanan sorunlar en aza indirilebilir.
Uzmanlar tarafından kesin olarak Alzheimer teşhisi konulduktan sonra tedavi sürecine başlanır. Bu süreç genellikle, kişiye, yaşa ve hastalığın boyutuna göre değişiklik gösterebilir. Alzheimer hastalığının neden olduğu çeşitli semptomların yatıştırılması için kullanılan bazı ilaçlar ve uygulamalar bulunur.
Bu uygulamaların bazıları, hastaların mümkün olduğu kadar dış etkenlerden bağımsız yaşamalarını kolaylaştıran, notlar bırakmak, gerekmedikçe mekân değiştirmemek ve hatıraları canlandıracak etkinlikler yapmak şeklinde sıralanabilir.
Alzheimer Hastalığında Kullanılabilecek Önleyici Yöntemler Nelerdir?
Bu tarz ciddi kayıpların yaşanmasına neden olan hastalıklarda beslenme ve spor büyük önem taşır. Bu yöntemler bir nevi önleyici yöntem olarak da bilinir. Örneğin; sık sık meyve, sebze, bitki çaylarının, deniz ürünlerinin, et ve süt ürünlerinin tüketilmesi, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkların sonlandırılması, düzenli olarak spor yapılması, fiziksel aktivitelerin sıklığının arttırılması gibi ek önlemler, kişilerin bilinçli olarak sağlıklarını korumasına yardımcı olur.
Uzun vadede sağlıklı bir yaşam sürdürmenin en temel yöntemi, kişilerin kendi vücut fonksiyonlarını dikkate alarak uygulamaları gereken yöntemlerdir. Fiziksel önleyici yöntemler dışında, duygusal olarak da dikkatli davranmaları önemlidir. Ani duygu durumu değişimleri, aşırı sinirlilik halleri ve stres de aynı zamanda pek çok hastalığın tetikleyicisi olabilir. Alzheimer belirtileri, bazen yanlış anlaşılmalara neden olabileceği için bu tarz durumlarda uzman bir doktorla görüşmek daha doğru olur.
Alzheimer Hastalarının Bakımı ve Beslenmesi
Alzheimer evrelerine göre beslenme ve bakım şekli değişiklik gösterebilir. Alzheimer hastalarının hem dengeli hem de sağlıklı beslenmesi oldukça önemli bir durumdur. Bu nedenle de uzman doktorlar tarafından önerilen diyet listelerine uymaları önemlidir. Hasta bakımında ise dikkat edilmesi gereken en temel durum, hastaya karşı olabildiğince sevecen ve şefkatli davranmaktır.
İletişim kurmaya devam etmek de oldukça önemlidir. Alzheimer hastalığı ilk evrede olan hastalar kendi fiziksel aktivitelerini yönetmekte sıkıntı çekmez. Fakat son evrede bu anlamda ciddi sorunlar yaşanabilir. Bu nedenle düzenli olarak kişisel bakımının yapılması gerekir. Hastaların tek başına yemek yemeleri, banyo yapmaları, yürümeleri mümkün olmayacağı için destek alması şarttır. Bu kapsamda pek çok bakım evi, bu işlemleri gerçekleştirir.
Alzheimer Hastalığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Alzheimer Kan Tahlilinde Çıkar Mı?
Alzheimer hastalığının kan tahlilinde çıkıp çıkmadığı, şu an için kesin olarak tespit edilemeyen bir durumdur. Zaman içinde teknoloji ve tıp alanında yaşanan gelişmeler sayesinde bu mümkün olabilir.
Alzheimer Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın kesin bir şekilde teşhis edilebilmesi, uzun bir sürece yayılan bir durumdur. Bazı belirtilerin saptanması durumunda çeşitli testlerin yapılması ve bunların uzman bir doktor tarafından kontrol edilmesi gerekir. Aynı zamanda, bu konuyla alakalı düzenli olarak muayene olmanın da önemi büyüktür.
Alzheimer Tedavisi Var Mı?
Alzheimer hastalığının günümüzde bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Bazı destekleyici ilaçlar ile hastalık süreci yavaşlatılabilir fakat bu tamamen iyileşme için yeterli değildir. Zamanla yaşanan fiziksel ve duygusal kayıplar, bu ilaçlar sayesinde minimum seviyeye indirilebilir. Uzun vadede bir tedavi yöntemi şu an için bulunmuyor.
Alzheimer Genetik Mi?
Pek çok hastalık gibi Alzheimer hastalığının da bazı kişilerde genetik nedenlerden kaynaklandığı doğrudur. Fakat bu hastalık tamamen genetik etkenlere bağlı olarak gerçekleşmez. Yakın çevresinde hiç Alzheimer hastası bulunmayan insanların da hastalanma ihtimalleri yüksektir. Genel olarak tamamen genetik bir hastalık olmamakla birlikte, farklı şekillerde ve farklı nedenlerden dolayı da ortaya çıkabilir. Bunun en önemli örneklerinden biri de sonradan yaşanan kafa travmaları olabilir.
Alzheimer Öldürür Mü?
Alzheimer hastalığının organlara zarar vererek kişilerin ölümüne neden olduğu tam anlamıyla doğru bir sonuç değildir. Bu durum genellikle hastadan hastaya göre değişiklik gösterir. Bazı insanların bu hastalıkla uzun süre yaşadıkları halde yaşamlarının normal yollarla son bulması da mümkündür. Bazı hastaların da hastalıktan kaynaklanan negatiflikler sonucu hayatını kaybetmesi mümkündür. Bu nedenle bu konuda kesin bir yargıya varmak mümkün değildir.
